"Tôi 43 tuổi, 2 bắp chân chằng chịt gân xanh, nghe nói đó là bệnh giãn tĩnh mạch. Bệnh xuất hiện do đâu, có nguy hiểm không?".

Trả lời:

Giãn tĩnh mạch là tình trạng những tĩnh mạch nông ở chi dưới giãn ngoằn ngoèo thành những búi màu xanh nổi cộm dưới da.

Bệnh xuất hiện do cấu trúc và chức năng của các van ở tĩnh mạch bị suy giảm, do thành tĩnh mạch hoặc áp lực máu trong lòng tĩnh mạch tăng cao, cũng có thể do có lỗ rò giữa động mạch và tĩnh mạch.

Giãn tĩnh mạch có thể nguyên phát hoặc thứ phát (sau viêm tắc tĩnh mạch). Giãn tĩnh mạch nông không rõ nguyên nhân hay gặp ở nữ (cao gấp 2-3 lần ở nam), khoảng một nửa số bệnh nhân có yếu tố gia đình, nghĩa là trong nhà có nhiều người cùng bị bệnh.

Nhiều trường hợp tĩnh mạch bị giãn lớn nhưng không có triệu chứng, có trường hợp chỉ giãn những tĩnh mạch nhỏ nhưng lại gây nhiều triệu chứng khó chịu như cảm giác nặng, rát âm ỉ, mỏi ở 2 chân; chuột rút (thường bị vào ban đêm). Có lúc người bệnh đau âm ỉ hay có cảm giác bị ép vào chân khi đứng lâu. Cảm giác khó chịu sẽ giảm ở tư thế nằm ngửa, 2 chân kê cao hơn đầu. Giãn tĩnh mạch nặng, diện rộng có thể gây loét da.

Nhìn chân của bệnh nhân, ta có thể thấy tĩnh mạch nổi chằng chịt kéo dài dưới da vùng cẳng chân và đùi, nhìn thấy rõ khi đứng. Tuy nhiên, ở bệnh nhân béo thì nhìn có thể không thấy rõ mà phải sờ mới phát hiện được. Các bệnh nhân giãn tĩnh mạch nhiều trong thời gian dài có thể xuất hiện những mảng sắc tố màu xanh, nâu, lốm đốm và mỏng da ở vùng cổ chân; nếu nặng có thể bị viêm tĩnh mạch.

Những người giãn tĩnh mạch nặng có mỏng da, mảng sắc tố nâu sẽ rất dễ bị loét da khi có một sây sát nhẹ, thậm chí không sây sát cũng bị loét da. Vết loét có thể lan đến vùng tĩnh mạch giãn, gây loét và chảy máu nhiều (trong những trường hợp này, nên băng ép tại nơi bị chảy máu và kê chân cao). Lâu ngày, họ có thể bị viêm da mạn tính, viêm tĩnh mạch huyết khối (gặp ở những trường hợp sau mổ, phụ nữ có thai hoặc sau sinh, người đang dùng thuốc ngừa thai hay làm công việc phải ngồi lâu).

Về điều trị, trường hợp nhẹ nên dùng tất thun, hạn chế đứng lâu, khi nằm nghỉ nên kê chân cao. Trường hợp nặng có thể phẫu thuật.

BS Nguyễn Khắc Hiền, Sức Khỏe & Đời Sống